ด้วยแพลตฟอร์ม DesignCLASS ท่านจะพัฒนาการออกแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการเรียนการสอนอนาคต คลิกเลยเพื่อเริ่มต้นประสบการณ์การออกแบบการเรียนการสอน!

เกี่ยวกับเรา

DesignCLASS เป็นผลงานวิจัยที่ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม

พัฒนาโดย

ภาควิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Concept Map/ Mind Map

Concept Map/ Mind Map

เนื้อหา

Concept map หรือผังมโนทัศน์ คือแผนภูมิที่มีการเชื่อมโยง แสดงความเกี่ยวข้องของมโนทัศน์ต่างๆ ใช้ในการจัดระเบียบและนำเสนอข้อมูลที่มีความซับซ้อนอย่างมีระบบ โดยแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างมโนทัศน์หลักและมโนทัศน์ย่อย ซึ่งช่วยให้นักเรียนสามารถทำความเข้าใจและเห็นภาพรวมของข้อมูลหรือแนวคิดได้อย่างชัดเจน

Concept map มักถูกใช้ในกระบวนการเรียนรู้เพื่อช่วยนักเรียนสร้างความเชื่อมโยงระหว่างข้อมูลที่ได้เรียนรู้ ช่วยในการจัดระเบียบความคิด และเพิ่มความสามารถในการวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล นอกจากนี้ยังเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการจดจำและทบทวนข้อมูลได้ดี

ความแตกต่างของแผนผังประเภทต่างๆ สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จาก Eppler.pdf

Mind map หรือแผนผังความคิด คือเครื่องมือจัดระเบียบข้อมูลที่มีลักษณะเป็นแผนภูมิที่แสดงแนวคิดหลักอยู่ตรงกลางและแตกแขนงออกไปเป็นแนวคิดย่อยๆ ซึ่งใช้ในการระดมสมองและจัดระเบียบความคิดอย่างสร้างสรรค์ Mind map เน้นการใช้ภาพ สี และสัญลักษณ์ในการเชื่อมโยงข้อมูล ทำให้การจดจำและการเข้าใจข้อมูลง่ายขึ้น

ความแตกต่างระหว่าง Concept Map และ Mind Map

  • Concept Map มีลักษณะเป็นแผนภูมิที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างมโนทัศน์ต่างๆ อย่างเป็นระบบ โดยมักจะมีลักษณะเป็นโครงสร้างเครือข่าย (Network Structure) และเน้นการเชื่อมโยงข้อมูลอย่างชัดเจนและละเอียด
  • Mind Map มีลักษณะเป็นแผนภูมิที่แสดงความคิดหลักอยู่ตรงกลางและแตกแขนงออกไปเป็นความคิดย่อยๆ มีลักษณะเป็นแผนภูมิรัศมี (Radial Structure) และเน้นการใช้ภาพ สี และสัญลักษณ์ในการเชื่อมโยงข้อมูล

ทั้ง Concept Map และ Mind Map เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการจัดระเบียบข้อมูลและเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ในการเรียนรู้ สามารถเลือกใช้ตามความเหมาะสมของลักษณะข้อมูลและวัตถุประสงค์การเรียนรู้

แหล่งเรียนรู้ 

น้ำฝน คูเจริญไพศาล. (2560). ผลการเรียนรู้เรื่องเคมีพอลิเมอร์ของนิสิตปริญญาตรีชั้นปีที่ 1 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนสำเร็จรูปร่วมกับการเขียนผังมโนทัศน์. วารสาร Silpakorn University e-Journal (Social Sciences, Humanities, and Arts), 37(3), https://doi.org/10.14456/sujthai.2017.26 

วนินทร สุภาพ. (2561). ผังมโนทัศน์: เครื่องมือสำคัญสำหรับการจัดการศึกษาคณิตศาสตร์ ในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการเครือข่ายบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ. 8(14), https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JGNRU/article/view/119334 

สมรัก ครองยุทธ และคณะ. (2565). ผลของการจัดการเรียนการสอนโดยใช้แผนภาพมโนทัศน์ต่อการคิดอย่างมีวิจารณาณของนักศึกษาพยาบาล. วารสารพยาบาลตำรวจ. 14(2), https://he01.tci-thaijo.org/index.php/policenurse/article/view/255562 

  Murat DEBBAG, Baris CUKURBASI, and Mustafa FIDAN. (2021). Use of Digital Mind Maps in Technology Education: A Pilot Study with Pre-Service Science Teachers. Informatics in Education. 20(1), https://doi.org/10.15388/infedu.2021.03 

Stokhof, H., de Vries, B., Bastiaens, T. et al. Using Mind Maps to Make Student Questioning Effective: Learning Outcomes of a Principle-Based Scenario for Teacher Guidance. Res Sci Educ 50, 203–225 (2020). https://doi.org/10.1007/s11165-017-9686-3